Wat zijn speed ebikes, wat maken ze anders dan elektrische fietsen?

Sinds eind 2013 zijn fietsfabrikanten speed ebikes of wel speed pedelecs of high speed ebikes gaan produceren. Dit zijn elektrische fietsen die veel harder kunnen dan een normale elektrische fiets. Die zijn begrenst op 25 km/u. Met de speed ebikes kunnen snelheden van 45 km/u bereikt worden. Maar dat kan je alleen maar als je zelf ook meefietst. Voorlopig geldt een overgangsregeling en zijn regels opgesteld.

Voordat je een speed pedelec koopt is het slim om je goed te oriënteren op de verschillende aspecten en de beperkingen. Denk hierbij een het aspect van de verzekering maar ook hoe de politie zal optreden wanneer je met hoge snelheid tussen de fietsers rijdt.

Wat is een speed ebike?

Een speed ebike bestaat uit twee woorden, speed en pedelec. Met het woord speed wil men aangeven dat dit type fiets snel kan rijden. De term pedelec is niet zo ingeburgerd in Nederland, wij hebben het over een elektrische fiets maar in andere landen is deze term meer in gebruik. Een pedelec is een samenstelling van de Engelse woorden "pedal electric cycle", daarmee wordt een fiets bedoeld die met een accu en elektromotor trapondersteuning geeft. Een elektrische fiets of ebike zoals we in Nederland zouden zeggen, alleen deze fiets gaat een heel stuk sneller.

Overzicht speed ebike modellen

We hebben een speed ebike overzicht samengesteld van de in Nederland verkrijgbare speed ebikes. Per model is ook een testrapport beschikbaar.

Hoe snel gaat de speed ebike?

Een speed ebike is een elektrische fiets die hoge snelheden kan bereiken. Snelheden van 45 km/u of nog harder (afhankelijk van het model) is mogelijk. Deze hoge snelheid kan alleen maar bereikt worden doordat een krachtigere elektromotor gebruik is dan bij een elektrische fiets.

Bij een elektrische fiets is door de wetgever een aantal beperkingen opgelegd. Zo mag het vermogen van de elektromotor niet groter zijn dan 250 Watt en moet de trapondersteuning stoppen bij een snelheid van 25 km/u. Daarnaast mag alleen maar trapondersteuning gegeven worden zolang de berijder zelf meefietst, dus de trappers bewegen. Wordt aan deze eisen voldaan dan wordt deze elektrische fiets voor de wet als een normale fiets beschouwd. Dus je mag overal rijden waar ook de normale fietsen rijden. Je hebt geen verzekering, helm of rijbewijs nodig.

Wordt dat als een snorfiets gezien?

Iedereen zal begrijpen dat een speed pedelec die een snelheid kan behalen van 45 km/u niet geclassificeerd kan worden als een normale fiets. Feitelijk verschilt de speed pedelec niet heel veel van een brommer. Het enige is dat je zal mee moeten trappen om een hoge snelheid te behalen.

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft aangegeven dat, tot wetgeving voor deze speed pedelecs beschikbaar is, voorlopig dit vervoersmiddel gezien zal worden als een snorfiets. Dit houdt in dat je een (bromfiets) rijbewijs moet bezitten, de fiets verzekerd moet zijn en een blauw kentekenplaatje op je fiets moet monteren, net als de snorfietsen. Een helm is niet verplicht. Hier zie je al dat de wetgever stoeit met dit nieuwe fenomeen, immers een brommer die ook een snelheid van 45 km/u kan behalen moet een geel kentekenplaatje hebben en is een helm wel verplicht.

Hoe komt het dat deze speed pedelecs (voorlopig) als een snorfiets worden gezien? Dit komt omdat de speed pedelecs voldoen aan de eisen die aan een snorfiets worden gesteld. Dat is dat hij op eigen kracht (dus zonder meetrappen) niet harder mag gaan dan 25 km/u. In de wet staat niets dat als je meetrapt harder kan en dat zoiets verboden is.

Mag dat op het fietspad?

Nu wordt het nog moeilijker, mag een speed ebike op het fietspad of moet hij zich tussen het overige gemotoriseerde verkeer begeven? Het ministerie van Infrastructuur en Milieu geeft als richtlijn dat de speed ebike gelijk is aan een snorfiets, dus waar snorfietsen mogen rijden mag je ook met de speed ebike rijden. Echter, een speed ebike kan harder dan 25 km/u en dat was nou juist de beperking van een snorfiets. Met 45 km/u lijkt dit gelijk aan de brommer. En met die snelheden pas je dan niet meer tussen de fietsen en snorfietsen.

Een lastig dilemma voor de overheid en de politie. We verwachten dat als je verantwoordelijk gedrag toont en je snelheid aanpast aan de situatie, geen enkele politieagent je op de bon zal slingeren als je sneller gaat dan 25 km/u. Maar garanties kunnen we niet geven, de overheid heeft geen formele richtlijn gegeven aan de politie voor deze speed ebikes anders dat ze gedoogd worden als snorfiets.

Moet je een verzekering hebben?

Een ander probleem komt om de hoek kijken, je bent verplicht een verzekering te hebben gelijk aan de snorfiets. Maar in de polisvoorwaarden staat duidelijk dat deze niet opgevoerd mag worden en als je snelheden boven de 25 km/u bereikt je niet verzekerd bent. Hmmm, slik. Niet alleen de wetgever loopt (logischerwijs) achter op de ontwikkelingen maar ook de verzekeraars. We verwachten dat die vrij snel wel dit recht zullen trekken en een special polis zullen hebben voor speed ebikes. Tot die tijd, doe voorzichtig aan. Ook zal mogelijk jurisprudentie gaan ontstaan, immers de verzekeraar wist bij het afsluiten van de polis heel goed dat het hier om een speed ebikes ging daarnaast moet de verzekeraar (mogelijk) bewijzen of je op het moment van het ongeval de speed ebike in de "harder dan 25 km/u stand" had gezet.

Wat zijn de beperkingen van de speed ebike?

Een speed ebike is een interessant fenomeen. In tegenstelling tot een elektrische fiets kan je, zonder te trappen, een snelheid bereiken van (meestal) 20 km/u. Dat lijkt dus een beetje op de snorfiets. Wil je harder dan zal je mee moeten trappen. Dan zijn snelheden tot wel 45 km/u haalbaar (en sommige zelfs sneller). Deze snelheden zijn bereikbaar doordat de speed ebike voorzien is van een krachtigere motor dan bij een elektrische fiets. Daar mag de motor maar een vermogen leveren van 250 Watt (de motor mag op zich krachtiger zijn als deze dan maar beperkt is tot 250 Watt). De fabrikanten van speed ebike passen motoren toe met een vermogen van 350 tot 500 Watt. Ter illustratie, de oude bekende "Spartamet", de fiets met hulpmotor had een benzinemotor die ook 500 Watt kon leveren.

Kost dat veel energie van de accu?

Doordat de elektromotor flink mee moet helpen met de fietser om hoge snelheden te bereiken betekent dit ook dat de accu veel zwaarder belast wordt. Wil je met snelheden rond de 45 km/u kunnen fietsen en een flinke afstand willen overbruggen dan zal de speed ebike van een flinke accu voorzien moeten worden. Ga maar na, bij een elektrische fiets kan je een snelheid van 25 km/u bereiken. Uitgaande van een eigen prestatie van zo'n 15 km/u moet de accu samen met de elektromotor voor de andere 10 km/u zorg dragen. Jij levert dus 3/5 (60%) van de energie de accu en elektromotor de overige 2/5 deel (40%). Wanneer je met een speed ebike een snelheid wilt bereiken van 45 km/u ligt die verhouding heel anders. Jij levert de energie voor de eerste 15 km/u, 1/3 deel dus (33% ) en vanuit de accu komt de andere 30 km/u dat is dus 2/3 deel (66%). Daarnaast zal naarmate de snelheid toeneemt ook de luchtweerstand toenemen dus de hoeveelheid energie die extra benodigd is zal veel meer zijn dan het verschil tussen de 40% en 66%.

Dat de hoeveelheid energie benodigd voor hoge snelheden snel toeneemt blijkt wel uit de folders van de fabrikanten van ebikes. Een voorbeeld van de Sparta ION E-Speed, in de Eco stand bij zo'n 20 km/u zal de accu je een actieradius geven van zo'n 145 km. Rij je in de Power stand, waarbij je snelheden van 40 km/u kan behalen is de actieradius geslonken tot een luttele 35 km! Dat is een factor vier minder.

Wat is de primaire doelgroep van de speed ebike?

De speed ebike is gemaakt voor diegene die zich sneller dan een standaard elektrische fiets wil verplaatsten. Dat is een fietsers die grote afstanden wil overbruggen in een korte tijd. We denken hierbij aan de volgende doelgroepen:

• woon-werk verkeer
• recreatieve fietsers
• fiets sporters / mountain bikers

Woon-werk verkeer

Door de overvolle wegen wordt steeds vaker, mede door de subsidie die de overheid op fietsen geeft voor woon-werkverkeer, de (elektrische) fiets gebruikt. Geen filestress, lekker in de buitenlucht, gezond en nog stukken goedkoper dan de auto. Wanneer echter een grote afstand overbrugt moet worden naar het werk, van bijvoorbeeld 45 minuten, dan is dat voor de meeste forenzen geen optie. Met een speed ebike is deze tijd sterk terug te brengen en daardoor zal een bepaalde groep forenzen de speed ebike als een serieus alternatief voor de auto beschouwen. Of je echt een stuk sneller bent dan met een elektrische fiets zal wel sterk afhankelijk of je ook lekker op snelheid kan komen en blijven. Dus alleen buiten de bebouwde kom zijn flinke tijdwinsten te behalen. Binnen de bebouwde kom gaat het wel een stuk sneller maar haal je natuurlijk geen gemiddelde snelheid van 45 km/u.

Recreatieve fietser

Een andere groep die naar de speed ebike zullen kijken zijn degene die eens wat verder willen komen dan met een elektrische fiets mogelijk is. Ze willen dus, gegeven de beschikbare "fiets tijd" hun actieradius vergroten. Wij denken hierbij vooral aan de ervaren recreatieve fietser die grotere afstanden wil overbruggen dan met een elektrische fiets mogelijk is door de beperking van 25 km/u. Deze groep zal wel teleurgesteld zijn. Want met de standaard accu capaciteit zal je, wanneer je op hoge snelheden wil fietsen, geen grote afstand kunnen overbruggen. Je overbrugt wel sneller een afstand van bijvoorbeeld 35 km. Een tijdje nadat je deze 35 km hebt overbrugt en het verder zonder ondersteuning moet stellen, zal een elektrische fietser die maar 25 km/u rijdt, met exact dezelfde accucapaciteit bijvoorbeeld 70 km kan afleggen. Dat is nou eenmaal een (negatieve) eigenschap van een accu, hoe sneller je hem ontlaad, hoe minder energie hij zal leveren. We zien op korte termijn dus geen animo in dit marktsegment.

Sporter

Daarnaast hebben de fietsfabrikanten een hele andere doelgroep voor ogen met hun speed ebike, dat zijn degene die hard fietsen heel leuk vinden en als optie in ruig terrein. Want een heel aantal speed ebike zijn uitgevoerd als mountainbike-achtige fiets maar dan met elektromotor. Opvallend daarbij is dat de accu heel vaak op de onderbuis (tussen trapas en stuur) is geplaatst. Dit is natuurlijk gedaan voor de stabiliteit van de fiets want een zware accu onder de bagagedrager (als dat soort fietsen al een bagagedrager hebben) zou de fiets veel te veel laten zwabberen. Dit soort speed ebike hebben vaak ook geen spatborden, hebben brede banden en voelen zich lekker in ruig terrein.

Resumé

De speed ebike is met zijn onstuitbare opmars begonnen. In het buitenland, waar meestal geen fietspaden zijn, levert de introductie geen problemen op, je rijdt daar al met de auto's op dezelfde weg. In Nederland ligt dat zoveel anders. Ben je van plan een speed ebike aan te schaffen gedraag je dan verantwoordelijk en pas je snelheid aan op de situatie.

Van Sparta hebben we een beoordeling geschreven van haar speed ebike: de Sparta ION E-Speed.