Accu elektrische fiets opladen en ontladen en de invloed op de levensduur van de accu

acculader elektrische fiets

De accu is het meest kritische onderdeel van een elektrische fiets. Van alle onderdelen van een elektrische fiets gaat de accu het minst lang mee. Behandel daarom de accu met zorg. Op het eerste oog zou je denken, wat kan je verkeerd doen aan het opladen van een accu? Je verbindt immers de acculader met de accu en als de indicatie led (lampje) aangeeft dat de accu opgeladen is ontkoppel je de acculader. Hoewel je niets verkeerd doet, kan het wel beter. Met onderstaande kennis kan je invloed uitoefenen op het laadproces waardoor je zeker weet dat de accucapaciteit maximaal benut wordt en kan je zelfs de levensduur van de accu verlengen.

Temperatuur gevoelig

Voor alle type accu's geldt dat deze temperatuurgevoelig zijn. Zo zal de capaciteit dalen met de temperatuur. De capaciteit wordt uitgedrukt in Wh (spreek uit: Watt-uur) en bepaalt hoeveel energie je in de accu kan opslaan (en kan benutten tijdens het fietsen). Hoe groter de capaciteit, hoe minder snel je accu leeg raakt.

Net zoals de inhoud van een benzinetank in een auto een gegeven is maar bij iedere auto anders is, zo is de capaciteit van accu in een fiets ook een gegeven. De fabrikant maakt doorgaans de keuze en levert een elektrische fiets uit met een accu van een bepaalde capaciteit. Voor de fabrikant is dit een keuze maken tussen actieradius en kosten van de accu.

Nu doet zich een vreemd verschijnsel voor, de inhoud van de tank in een auto is een vast staand gegeven, dat veranderd niet, maar de inhoud van een accu (zijn capaciteit) in een elektrische fiets is dat niet. In jouw fiets zit bijvoorbeeld een accu met een "inhoud" van 200 Wh. Alleen die 200 Wh geldt bij een bepaalde temperatuur (meestal 21 graden Celsius).

Wanneer de temperatuur daalt zal de capaciteit afnemen. Bij nul graden Celsius zal bijvoorbeeld die accucapaciteit afgenomen zijn tot 140 Wh (indicatief). Dit is overigens een tijdelijk fenomeen, zodra de temperatuur weer stijgt zal de oorspronkelijke capaciteit van de accu beschikbaar zijn. Daarnaast, wanneer je een accu gaat laden in een koude omgeving dan stopt het laden wanneer je er al 140 Wh energie in hebt gestopt (in dit voorbeeld).

Het lijkt wel op een emmer van 10 liter maar bij 7 liter zit er een gaatje in de emmer en als je hem daarboven gaat vullen zal de hoeveelheid water niet stijgen. Meer dan 7 liter gaat er niet in. Breng je de accu naar binnen en is hij op kamertemperatuur, dan is de volledige capaciteit wel te benutten en kan je hem opladen tot zijn oorspronkelijke 200 Wh.

Hoewel het niet slecht is om een accu koud op te laden raden we je aan de accu bij voorkeur bij kamertemperatuur op te laden. In de keuken bijvoorbeeld. Daarom is het zo handig als je de accu uit je fiets kan halen, want een fiets in je keuken... Ga je hem toch in je schuurtje bij een lage temperatuur laden en je acculader geeft na een tijdje aan dat de accu "vol is", dan blijkt toch niet 100% van zijn oorspronkelijke capaciteit benut te zijn.

Opnieuw aansluiten en proberen de accu verder te laden heeft geen enkele zin. De acculader geeft meteen aan dat hij reeds vol zit. Bij een lagere temperatuur kan je de accucapaciteit gewoonweg niet volledig benutten. Haal daarom bij voorkeur de accu uit de elektrische fiets en neem hem naar binnen mee en laad hem bij kamertemperatuur op.

Accu leeg? Diepontladen ligt op de loer, laad de accu op!

Waar een accu een hekel aan heeft is dat hij, nadat je de accu hebt leeggereden, dus geen streepjes op het bedieningspaneel meer over zijn, niet snel daarna opgeladen wordt. Vooral in de winter als het koud is. Is je accu (haast) leeg zorg dan dat je binnen een dag maar liefst sneller, de accu aan de lader koppelt.

Wanneer je elektrische fiets aangeeft dat de accu op is en de trapondersteuning is weggevallen, heeft de accu nog wel wat energie. Wanneer de accu voorbij een bepaald punt ontladen wordt zal dit de accu definitief schaden en lijdt meestal tot een defecte accu. Vandaar dat de elektrische fiets op een gegeven moment de trapondersteuning uitschakelt wanneer de accu haast ontladen is. Zou je niet vrijwel direct daarna de accu gaan opladen dan zal de overgebleven energie in de accu steeds verder verdwijnen. Dit komt door de zelfontlading een vervelend aspect wat iedere accu kent.

Na een bepaalde tijd, dit is afhankelijk van het type accu, de temperatuur en de tijd die je wacht met opladen nadat de accu is opgereden, zal de accu zover ontladen zijn dat hij de kritische diepontladingsgrens overschrijdt. Dan is de accu meestal kapot en kan je hem niet meer (goed) opladen.

Met zo'n diepontlading vervalt de garantie op de accu. In de accu zit elektronica die registreert dat een diepontlading heeft plaatsgevonden waardoor de fabrikant achteraf kan zien of de accu defect is geraakt door eigen nalatigheid. Laat het niet zover komen. Als de accu leeg gefietst is moet je hem bij thuiskomst zo spoedig mogelijk opladen.

Langdurige stilstand

Wanneer je de elektrische fiets langdurig niet gaat gebruiken en je heb een accu gebaseerd op Lithium zoals de Lithium Ion accu (dit geldt niet voor NiMh accu's) dan ben je geneigd de accu helemaal op te laden en dan in de elektrische fiets te stoppen. Doe dit niet. Ten eerste is het niet verstandig de accu terug te stoppen in de fiets. Het computertje in de fiets vergt, hoe weinig dan ook, toch een beetje energie. Daardoor loopt zeer langzaam maar gestaag de accu leeg. Dat merk je niet voor een dag of een week, maar in een periode van een paar maanden gaat dit toch een rol van betekenis spelen.

Daarnaast, en dat klinkt vreemd, gaat een Lithium accu minder lang mee als je hem geheel geladen opslaat. Fabrikanten van Lithium accu's bevelen aan om bij langdurige opslag de accu maar met een 40% lading op te slaan. Tevens speelt de temperatuur een invloed op de levensduur van de Lithium accu. Hoe kouder hij wordt opgeslagen hoe langer zijn levensduur zal zijn. Wanneer je de elektrische fiets in de winter "opslaat" hou dan de volgende zaken in acht:

  • Laad de accu op tot ongeveer 40% in plaats van geheel vol.
  • Zet de accu niet terug in de fiets maar leg hem in de kast of op een plank.
  • Sla de accu liefst op bij een lage temperatuur (maar vermijdt temperaturen onder het vriespunt)

Bovenstaande moet je niet doen als je de fiets een weekje niet gebruikt maar een langdurige periode van meerdere weken of maanden.

Verlengen van de levensduur van de Li-ion accu

Ben je in het bezit van een elektrische fiets met een op Lithium gebaseerde accu, dus niet een accu op basis van NiMh, dan heb je de mogelijkheid om de levensduur van de accu met meer dan 100% te verlengen. Wetende dat een nieuwe accu honderden Euro's kost, loont het dus zeer de moeite om wat moeite te doen en de accu met zorg te behandelen.

Al met een heel klein beetje extra zorg kan je de levensduur verlengen door na een fietsrit de accu weer op te laden en niet een aantal dagen door te rijden tot de accu "op" is. Wil je de levensduur van de accu nog aanzienlijk verder verlengen dan moet je meer moeite gaan doen om de accu te ontzien. In het kort komt het hier op neer: ontlaad de accu niet "tot hij op is" maar stop bijvoorbeeld al bij 50%. Laad de accu niet helemaal op maar stop bij 80 tot 90%. Alle details kan je lezen in het artikel hoe kan ik de levensduur van de accu verlengen?

Natuurlijk kan je streven naar bijvoorbeeld een grens van 75% geladen en 50% ontladen maar in de praktijk kan je dan niet heel lang achter elkaar fietsen met trapondersteuning. Maar voor kortere ritten is dit zeker realiseerbaar. Vooral voor dagelijks gebruik van je elektrische fiets naar je werk is dit ideaal om je accu levensduur te verveelvoudigen ten opzichte van het meest getoonde gedrag: de accu leegrijden en daarna pas weer opladen.

Woon je 30 minuten van je werk dan moet je dus een uur per dag overbruggen met je accu. Dan is het slim om een accu te hebben die vier uur fietsen kan ondersteunen. Je weet dat je met je uur fietsten maar 25% van de accucapaciteit gebruikt.

Streef dan naar een laad/ontlaad waarde van grofweg 75% en 50%. Wanneer je een keer een lange fietstocht gaat houden met je elektrische fiets dan zorg je natuurlijk dat de accu geheel geladen is. En dan bijna leeg rijden is natuurlijk niet een doodzonde, en van af en toe eens leeg rijden wordt de accu niet ineens heel slecht. Maar probeer het zoveel mogelijk te vermijden.

Hoe meer je de accu ontziet hoe langer je accu zal meegaan. Je lader meenemen in je fietstas en op de helft van de route je accu (een beetje) opladen bij een restaurant is wel heel erg slim in dit kader.


nieuws

home­